ಕವಲೇದುರ್ಗ
ಕವಲೇದುರ್ಗವು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಬಳಿ ಇರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಬೆಟ್ಟದ ಕೋಟೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸುಂದರವಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಆಕರ್ಷಕ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಕವಲೇದುರ್ಗ ಎನ್ನುವುದು ಕಾವಲು ದುರ್ಗ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅಪಭ್ರಂಶ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ನಾಗರಖಂಡ ಬನವಾಸಿ ನಾಡೆಂದು ಖ್ಯಾತಿಗೊಂಡಿದ್ದ ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶದ ಕವಲೇದುರ್ಗ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಣ. ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಭದ್ರಕೋಟೆಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕೋಟೆಯು 9 ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದಿನದು ಮತ್ತು ಇದು ಮೂರು ಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆಯಾಗಿದ್ದು, ಬೆಟ್ಟದ ದಿಣ್ಣೆಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಾಹ್ಯರೇಖೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಬೃಹದ್ಗಾತ್ರದ ಪೆಡಸುಕಲ್ಲುಗಳ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನುಪಯೋಗಿಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಒಂದು ಮಹಾದ್ವಾರವಿದ್ದು ಅದರ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲೂ ರಕ್ಷಣಾ ಕೊಠಡಿಗಳಿವೆ. ಕೋಟೆಯ ಮದ್ಯದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಒಂದು ಪಾಳುಬಿದ್ದ ಅರಮನೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ರಚನೆಗಳಿವೆ. ದುರ್ಗದ ತುತ್ತತುದಿಯಲ್ಲಿ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿರುವ ಶಿಖರೇಶ್ವರ ಅಥವಾ ಶ್ರೀಕಂಠೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ.
ಕೋಟೆಯು ಕಡಿದಾದ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಶಿಖರವನ್ನು ತಲುಪಲು ಮಧ್ಯಮ ಚಾರಣದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕವಲೇದುರ್ಗಕ್ಕೆ ಚಾರಣವು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಭೂದೃಶ್ಯಗಳ ಉಸಿರು ನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ರೋಲಿಂಗ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣುವಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ. ಕೋಟೆಯು ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗಳು, ಪಾಳುಬಿದ್ದ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಕವಲೇದುರ್ಗವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಉಚ್ಛ್ರಾಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅರಮನೆಯ ಅವಶೇಷಗಳು, ಧಾನ್ಯಗಳು, ನೀರಿನ ತೊಟ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ರಚನೆಗಳು ಹಿಂದಿನ ಯುಗದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ತೇಜಸ್ಸಿನ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
ಕವಲೇದುರ್ಗ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸರಿಸುಮಾರು 20.1 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಸಾರಿಗೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಆದ್ಯತೆಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಕೋಟೆಗೆ ಚಾರಣವು ಮಧ್ಯಮ ಸವಾಲಿನದ್ದಾಗಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಆರಾಮದಾಯಕವಾದ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನೀರು ಮತ್ತು ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುವುದು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕವಲೇದುರ್ಗಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು, ಅದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯು ಜಲಪಾತಗಳು, ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಂದರವಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ತಾಣಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ, ಇದು ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಾರಣಿಗರಿಗೆ ನೆಚ್ಚಿನ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಶಾಂತ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಆಹ್ಲಾದಕರ ವಾತಾವರಣವು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.